Boşanma Davasında Dikkat Edilmesi Gereken Hayati Konular: Hukuki Süreci Yönetme Rehberi

Evlilik birliği, hayatın en önemli kararlarından biri olsa da, bazen bu birliği sonlandırmak kaçınılmaz hale gelebilir. Boşanma süreci, duygusal olarak zorlayıcı olduğu kadar, hukuki ve mali açıdan da karmaşık ve dikkat gerektiren bir süreçtir. Bir avukat olarak, müvekkillerimin bu zorlu dönemi en az hasarla atlatması ve haklarını tam olarak koruması için atılması gereken adımları ve dikkat edilmesi gereken hayati konuları bu yazıda detaylıca ele alacağım.

I. Sürecin Başlangıcı: Doğru Karar ve Hazırlık

Boşanma davası açmadan önce atılacak ilk adımlar, davanın seyrini büyük ölçüde etkiler.

1. Boşanma Sebebinin Tespiti ve Türü

Türk Medeni Kanunu (TMK), boşanmayı iki ana başlık altında düzenler: Anlaşmalı Boşanma ve Çekişmeli Boşanma.

• Anlaşmalı Boşanma (TMK m. 166/3): Evliliğin en az bir yıl sürmüş olması ve eşlerin boşanmanın tüm sonuçları (nafaka, velayet, mal paylaşımı, tazminat) üzerinde tam bir mutabakata varması gerekir. Bu yol, en hızlı, en az yıpratıcı ve maliyeti en düşük çözümdür. Ancak, hazırlanan Anlaşmalı Boşanma Protokolü'nün hukuki açıdan eksiksiz ve gelecekte sorun yaratmayacak şekilde düzenlenmesi kritik öneme sahiptir.
• Çekişmeli Boşanma (TMK m. 161-166): Eşlerin boşanma veya boşanmanın sonuçları üzerinde anlaşamadığı durumlarda açılır. Bu davalar, ispat yükümlülüğü gerektirdiğinden daha uzun sürer. Çekişmeli boşanma sebepleri; Zina, Hayata Kast, Pek Kötü Muamele veya Onur Kırıcı Davranış, Suç İşleme ve Haysiyetsiz Hayat Sürme, Terk, Akıl Hastalığı ve Evlilik Birliğinin Temelinden Sarsılması (Şiddetli Geçimsizlik) olarak sıralanır.

2. Delil Toplama ve Belgeleme

Çekişmeli bir boşanma davasında iddialarınızı ispatlamak zorundasınız. Bu nedenle, dava açılmadan önce hukuka uygun delillerin toplanması hayati önem taşır.

• Maddi Deliller: Banka kayıtları, tapu ve araç ruhsatları, kira sözleşmeleri, faturalar, yazılı mesajlaşmalar (SMS, e-posta, WhatsApp vb.), sosyal medya paylaşımları.
• Tanıklar: Olaylara bizzat şahit olan, güvenilir ve tarafsız tanıkların belirlenmesi.
• Hukuka Aykırı Delillerden Kaçınma: Özel hayatın gizliliğini ihlal eden (izinsiz ses/video kaydı, casus yazılım vb.) deliller, mahkeme tarafından dikkate alınmayacağı gibi, aleyhinize ceza davası açılmasına da neden olabilir.

II. Boşanmanın Mali Sonuçları: Mal Paylaşımı ve Nafaka

Boşanma davasının en karmaşık ve en çok ihtilaf yaratan kısmı, mali sonuçlardır.

1. Mal Paylaşımı (Mal Rejimi Tasfiyesi)

Türk Medeni Kanunu’na göre, 01.01.2002 tarihinden sonra evlenenler veya bu tarihten sonra mal rejimi sözleşmesi yapmayanlar için yasal mal rejimi Edinilmiş Mallara Katılma Rejimi’dir.

• Edinilmiş Mal: Evlilik birliği içinde karşılığı verilerek kazanılan değerlerdir (maaş, kira geliri, çalışmanın karşılığı olan tazminatlar vb.).
• Kişisel Mal: Evlilik öncesi sahip olunan mallar, miras yoluyla veya karşılıksız kazandırma yoluyla elde edilen mallar ve manevi tazminat alacaklarıdır.

Mal paylaşımında temel kural, edinilmiş malların yarı yarıya paylaşılmasıdır. Bu süreçte, eşlerin malvarlıklarının doğru tespiti, değer tespiti ve hangi malın hangi tarihte edinildiğinin ispatı büyük önem taşır. Özellikle şirket hisseleri, gayrimenkuller ve banka hesaplarındaki hareketler detaylıca incelenmelidir.

2. Nafaka Türleri

Boşanma davasında üç temel nafaka türü gündeme gelir:

• Paylaş